* انفجار اولین بمب اتم
اولین تجهیزات اتمی در آلاموگرودو در نیومکزیکو و در تاریخ 16 جولای 1945 آزمایش شدند. نخستین انفجار هسته‌ای، انفجار آزمایشی بمب پلوتونیومی بود که در صحرای آلاموگوردو (نیومکزیکوی امریکا) پس از چند بار تعویق 9 روزه، 3 روزه، یک ساعته و 30 دقیقه‌ای نسبت به زمان از پیش تعیین شده، بالاخره در ساعت پنج و نیم صبح شانزدهم ژوئیه 1945 میلادی انجام شد. آنچه که شاهدان عینی از فاصله ده کیلومتری دیدند یک توپ آتشین با روشنایی سوزاننده‌ای بود، با شدت چندین برابر نور خورشید نیمروزی و یک ابر عظیم قارچ مانند که تا ارتفاع 12 کیلومتری بالا رفت.
شاهدانی که به تماشای نور شگفت انگیز توپ آتشین سرگرم بودند چند ثانیه بعد با موج انفجار موج به زمین افتادند و غرش مهیب آن تا چند دقیقه از تپه‌های اطراف منعکس شد. پس از انفجار، نخستین سخنی که ژنرال توماس فارل معاون ژنرال گروز مسئول طرح تولید بمب اتمی (طرح منهتن Manhattan) گفت این بود که "جنگ تمام است". ولی ژنرال گروز پاسخ داد: "البته پس از انداختن دو بمب اتمی روی ژاپن". کمتر از یک ماه زمان لازم بود تا درستی این گفته‌ها ثابت شود. در نخستین فهرست، شهر مذهبی- تاریخی کیوتو پایتخت پیشین ژاپن مورد نظر بود، اما برای کاهش برخی پیامدها، از فهرست کنار گذاشته شد. برای نخستین بمباران، هیروشیما و برای بمباران بعدی، شهر صنعتی ککورا برگزیده شده بود. روز 24 ژوئن 1945 میلادی هری ترومن رئیس جمهور وقت امریکا دستور داد تا در اولین فرصت پس از سوم اوت که وضعیت هوا اجازه می‌دهد، بمباران اتمی ژاپن انجام شود. روز 26 ژوئیه به ژاپن هشدار داده شد که اگر تسلیم نشود، ویرانی عظیمی در انتظارش خواهد بود اما سخنی از بمب اتمی به میان نیامد. برخی از بزرگان ژاپن در خواست صلح کردند اما روز 28 ژوئیه نخست وزیر ژاپن تهدید امریکا را غیر قابل قبول اعلام کرد.
* پسرکوچولو ! بر فراز هیروشیما
سه هفته بعد، بمب اتمی در شهر هیروشیما مورد استفاده قرار گرفت . ساعت هشت و پانزده دقیقه و هفده ثانیه ششم اوت 1945 در ارتفاع نه هزار متری محفظه زیرین هواپیمای ب- 29 امریکایی بر فراز شهر هیروشیما در ژاپن باز شد و تنها بمبی که در آن بود، فرود آمد. با انفجار بمب اتمی 4 تنی محتوی 60کیلوگرم اورانیوم235- موسوم به پسرکوچولو ( Little Boy) بر روی این شهر، تا پایان سال 1945م در حدود 140 هزار نفر و در فاصله سالهای 1946 تا 1951 در حدود60هزار نفر جان باختند.
بمب به نحوی تنظیم شده بود که 576 متر بالای سطح زمین منفجر شود تا تأثیر بیشتری بگذارد. انرژی تولید شده توسط این بمب برابر بود با انرژی حاصل از 15 کیلوتن تی‌ان‌تی که نیمی از آن به شکل فشار هوا مانند طوفان ناگهان (موج انفجار)، یک سوم آن به شکل گرما و یک ششم دیگر به شکل تابشهای آلفا، بتا، گاما و نوترونی در آمده بود.
فعل و انفعالات اتمی در مرکز این بمب باعث گرمایی حدود چندین میلیون درجه سانتیگراد شد. این گرمای عظیم هر چیزی را تا شعاع یک و نیم کیلومتری مرکز اصابت بمب بطور کلی ذوب نمود. مردمی که از دور دست انفجار «پسرک» را در آسمان هیروشیما مشاهده کردند، می‌گفتند که خورشید دیگری را در آسمان دیده‌اند، خورشیدی که در حال انفجار از فاصله 9 کیلومتری 10 برابر نورانی تر از خورشید واقعی دیده می‌شد و منجر به کوری آنی میگشت...
اکثر قریب به اتفاق کشته شده های این انفجار غیر نظامی بودند.
کمیته لوس آلاموس ایده استفاده از بمب اتم علیه نیروهای نظامی را به علت امکان خطا رفتن آن و کوچک بودن اهداف نظامی رد کرد و استفاده علیه غیر نظامیان را تجویز نمود!!
این کمیته عقیده داشت که تأثیر روانی این بمباران بر ژاپن مهمتر از هر چیز دیگری است. انتخاب هیروشیما از آن جهت بود که هم شهری بزرگ و مهم بود و هم در میان تپه ها قرار داشت که تأثیر تمرکزی را افزایش می داد. مسئولان امریکایی در تبلیغات خود این شهر را اردوگاهی نظامی معرفی کردند. روز 6 اوت نیز بدان علت انتخاب شد که تا آن تاریخ ابر روی هدف را پوشانده بود.
دو سوم ساختمانهای هیروشیما از جمله کارخانه‌های فولادسازی و صنعتی چون میتسوبیشی در اثر این بمباران نابود شدند. تنها چیزی که از شهر باقی ماند، ساختمان تالار ترویج صنعتی استانی هیروشیما بود که انفجار، بالای گنبد این بنا رخ می‌دهد و به خاطر قرار گرفتن در کانون مرکزی انفجار، کاملاً ویران نشد.
لحظه ای بعد، دیگر شهر هیروشیما وجود نداشت. بالای مرکز لرزه اتمی درجه حرارت به 4 هزار درجه سانتیگراد بالای صفر رسید و فشار توفانی اتمی 8 تن درمترمربع بود.
هیروشیما ??? هزارنفر جمعیت داشت که 100 هزار نفر آنها در همان لحظه اول ذغال شدند. روی بعضی دیوارها اجساد چون اثر مهر دیده می شدند. تا شعاع 500 متری مرکز انفجار، سرامیک خانه‌ها ذوب و تا شعاع 2 کیلومتری لباسهایی که مردم به تن داشتند، سوخته بود و این یک کوره آدم پزی حقیقی بود !
سرعت طوفان اتمی در زیر منطقه انفجار، 1600 کیلومتر بر ساعت یعنی پنج برابر یک طوفان عظیم و فشار هوای ناشی از آن 3.5 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع بوده است. در نقطه‌ای به فاصله 550 متری مرکز انفجار، سرعت طوفان حدود یک هزار کیلومتر بر ساعت بود که برای ویران کردن ساختمانهای بتونی کافی است. در فاصله 1600 متری، 305 کیلومتر بر ساعت بوده که ساختمانهای آجری را در هم می‌شکند.
سطح دایره مرگ و نیستی 3.5 کیلومتر مربع و سطح ناحیه مجروحین حدود 7.5 کیلومتر مربع است، در کل از حدود 90 هزار ساختمان، 60 هزار ساختمان به کلی یا عمدتاً ویران شده بودند و 5 روز زمان لازم بود تا یک واحد از ارتش ژاپن (Akatsuki Unit) اجساد را از خیابانها جمع آوری کند.
بقیه مردم شهر هیروشیما بتدریج مردند و به امراض گوناگون دچار شدند. تشعشعات اتمی همه جا را فراگرفت. بمب اتمی به یکهزار طریق به ساکنان دوردست هیروشیما نیز آسیب رساند. بسیاری از مردم احساس کردند، گوشهایشان نمی شود و یا از چشم آنها مرتب اشک می آید. روده های بسیاری ازمردم از کار افتاد.
ترومن رییس جمهوری امریکا که روی عرشه رزمناو «اگوستا» بود، گفت: «این بزرگترین رویداد تاریخ بود!!!» ترومن که از رادیو با مردم امریکا سخن می گفت، افزود: «جهان توجه کرده است که اولین بمب اتمی روی هیروشیما یعنی یک پایگاه نظامی انداخته شد!! زیرا ما می خواستیم تا حد امکان از کشتن غیرنظامیان پرهیز کنیم!!!» این در حالی بود که پس از فروکش کردن جنگ مشخص شد هیروشیما و ناکازاکی به دلیل تمرکز زیاد کار و جمعیت به عنوان اهداف بمباران انتخاب شدند و 95 درصد از کسانی که در هیروشیما و ناکازاکی کشته شدند، غیرنظامی بودند.
پنج شنبه نهم اوت 1945 میلادی، 3 روز پس از بمباران اتمی هیروشیما، یک هواپیمای بی 29 دیگر جزیره تینیان را با هدف بمباران شهر صنعتی ککورا ترک کرد. هوا در ککورا تمام ابری و دید بسیار اندک بود. هواپیما سه بار منطقه را دور زد تا دید مناسبی پیدا کند اما فایده‌ای نداشت. نگرانی از کم آمدن سوخت برای گشت زدن بیشتر روی ککورا خلبان بسوی دومین هدف از پیش تعیین شده خود، یعنی ناکازاکی راهی کرد. ساعت ده و پنجاه و هشت دقیقه صبح هواپیما به ناکازاکی رسید که آنجا نیز هوا ابری و دید اندک بود. اما پس از 4 دقیقه خلبان توانست روزنه‌ای در ابرها بیابد که از آن می‌اتوانست شهر را زیر پا ببیند. به این ترتیب یک بمب چهار و نیم تنی در بردارنده حدود 10 کیلوگرم پلوتونیم 239 که بخاطر بزرگی اندازه آن نسبت به "پسر کوچک" به "مرد چاق" ملقب بود، بسوی ناکازاکی رها شد که در ارتفاع حدود 500 متری منفجر شد و فوراً حباب بسیار قرمزی بر فراز شهر ظاهر شد که تا ارتفاع 2500متری بالا رفت و سپس مبدل به ابر سیاهی در شانزده هزارمتری شد و ظلمت جایگزین روز شد و تا فاصله 15 کیلومتری همه چیز آتش گرفت.
با اینکه بمب پلوتونیومی به کار گرفته شده در ناکازاکی قدرتی بیشتر از بمب هیروشیما داشت، ولی ویرانی و تلفات در آنجا از هیروشیما کمتر بود. هیروشیما یک شهر مسطح است که انفجار بالای مرکز آن رخ داده بود، اما در ناکازاکی تپه‌ای بزرگ، شهر را به دو بخش که در دو دره واقع شده‌اند، تقسیم می‌کند. انفجار در بالای یکی از آن دو یعنی دره اوراکامی رخ داده بود. در این دره آسیبها شدید بود اما ضمن این که بخشی از انرژی در بخش های خالی از سکنه تپه تلف شده بود، این تپه مانند سپری تا اندازه زیادی از بخشهای دیگر محافظت کرده بود. بنا بر آمارهای رسمی در اثر انفجار این بمب، 11574 خانه سوخت، 1326 خانه کاملاً ویران شد، 5509 خانه به شدت آسیب دید و غیر از قربانیان سالهای بعد، 73884 نفر کشته و 74909 نفر مجروح بر جای گذاشت.
با این دو بمباران اگرچه تهدیدات ادامه داشت اما بمباران متوقف شد و ژاپن تسلیم شد. علت توقف بمباران، نتیجه گیری از آن نبود، بلکه بعدها امریکایی ها اعلام کردند که در آن زمان، جز آن دو بمبی که بکار برده بودند، بمب اتمی دیگری آماده استفاده نداشته‌اند! به هر حال بمبهای اتمی هیروشیما و ناکازاکی قدرت انفجار هسته‌ای را به جهان شناساندند و نمایشی از یک هولوکاست واقعی شکل گرفت.
* دنیا پس از هولوکاست امریکایی
*********************************
ادامه در قسمت سوم ...
**********************************************************
*********************************************************************************
